Referendum Bosnisch-Servische republiek Srpska is groot gevaar voor toekomst Bosnië
Het Politiek Comité Stari Most is zeer verontrust over het nationalistische referendum dat recent werd gehouden in de Republika Srpska (Servische Republiek), het Bosnisch-Servische deel van Bosnië. Het kan de opmaat zijn voor afscheiding van de deelrepubliek en een nieuwe oorlog. Nederland en de Europese Unie reageren hier veel en veel te laks op.
Het referendum op 25 september 2016 ging over de vraag of de Bosnische Serviërs hun ‘onafhankelijkheidsdag wilden behouden’ op de 9e januari. Een dag met zeer wrange bijsmaak: op 9 januari 1992 riep Srpska de onafhankelijkheid uit en dit werd de opmaat voor massaal etnisch geweld van de Serviërs die deze republiek ondersteunden tegen andere bevolkingsgroepen. Een oorlog die het land verwoestte en meer dan 100.000 mensen het leven zou kosten. Vanwege het etnisch-nationalistische karakter had het Bosnische grondwettelijke hof het referendum eerder ongrondwettelijk verklaard. Desondanks stemde een grote meerderheid voor: 99,8 procent stemde voor het behoud van deze feestdag.
Dit referendum ondergraaft openlijk het nationale gezag van Bosnië, met centrale instituties als het gerechtshof. Na het ‘succes’ van dit referendum is er een reële kans dat de Bosnisch Servische leider, President Milorad Dodik, een nieuw referendum uitschrijft: over de afscheiding van de Republika Srpska. Dat is een zeer ernstig scenario, dat zo maar kan leiden tot een nieuwe oorlog. Stari Most ziet dit als een zeer gevaarlijke ontwikkeling.
Des te opvallender zijn de lauwe reacties van en binnen de Europese Unie, voor zover er überhaupt al reacties zijn. Wij roepen Nederland en de Europese Unie op om hier krachtig stelling te nemen. Een eerste stap zou een totale stop moeten zijn van alle economische samenwerking met Sprska. We mogen niet passief toezien hoe in Bosnië stappen gezet worden die kunnen leiden tot nieuw bloedvergieten.
Ab de Buck, bestuurslid Stari Most
Dordrecht, 8 oktober 2016
Opgesteld in samenspraak met Caspar ten Dam, voorzitter Stari Most